Çöl (Kuzey) ağzı Yalıboyu ağzı: Yalıboyu ibaresi
Kırım'ın güneyinde
Karadeniz kıyısında kalan ve dağlardan dolayı da iç kesimlerle irtibatı daha az olan bölgeyi ifade etmektedir. Bu bölgede yer alan
Sudak ve başka bazı kaleler
Kırım Hanlığı topraklarında olmasına rağmen doğrudan İstanbul (Osmanlı) tarafından yönetilmekteydi. Bu nedenle Anadolu'da yaşayan pek çok insan memuriyet, askerlik ve çeşitli geçim vasıtaları temini amacıyla bu bölgeye yerleşmişlerdir. Ayrıca deniz yoluyla doğrudan Osmanlı limanlarıyla bağlantılı olmaları nedeni ile de önemli bir etkileşim olmuştur. Tüm bunların sonucunda ortaya çıkan Yalıboyu ağzı,
Anadolu Türkçesine oldukça yakın özellikler göstermiştir. Bir anlamda Anadolu Türkçesinin bir ağzıdır denilebilir. Bahçesaray ağzı; bir yandan Kıpçak özellikleri taşırken bir yandan da gerek gramer gerekse kelime hazinesi bakımından Oğuz lehçesi özelliklerini de oldukça fazla barındıran bir geçiş şivesidir. Anadolu Türkçesi konuşan insanlar tarafından küçük bir çabayla anlaşılabilir. Kabul edilen
edebi dil Bahçesaray ağzıdır ve mahalli lehçede yazılmayan eserlerin çoşu bu şiveyle kaleme alınmaktadır. Çöl ağzı; Kırım'ın kuzeyinde kalan bozkır bölgesinde yaşayan halkın konuştuğu dildir. Tamamen
Kıpçak özellikler taşır.
Nogay ve
Kazak leyçelerine yakındır ve Türkiye Türkçesi konuşan insanlar tarafından anlaşılması daha zordur.